18 sierpnia 1672 roku, 351 lat temu, armia Imperium Osmańskiego rozpoczęła oblężenie twierdzy w Kamieńcu Podolskim. To właśnie tego zamku bronił tytułowy bohater powieści Henryka Sienkiewicza pt. „Pan Wołodyjowski”.
Kamieniec Podolski przez blisko trzysta lat skutecznie osłaniał południowo-wschodnie rubieże Rzeczypospolitej, zyskując miano „miasta niezwyciężonego”, warownia była nazywana także „przedmurzem chrześcijaństwa” i „bramą do Polski”.
Pomimo wspaniałych przydomków w momencie oblężenia twierdza miała już niezmodernizowane umocnienia i słabą załogę, łącznie ok. 1500 żołnierzy, co stanowiło jedynie niewielką część potrzebnej obsady ogniowej. Jednym z dowódców obrony był Jerzy Wołodyjowski, herbu Korczak, pułkownik chorągwi hetmana Jana Sobieskiego. To właśnie jego osoba była inspiracją dla Henryka Sienkiewicza, dzięki której powstał słynny Mały Rycerz.
Oblężenie zakończyło się 27 sierpnia zdobyciem zamku przez Turków. Utrata kluczowej twierdzy zmusiła Rzeczpospolitą do podpisania niekorzystnego traktatu nazywanego „haniebnym pokojem w Buczaczu”, zobowiązującego ją do oddania Podola i płacenia Turkom rocznego haraczu w wysokości 22 tysięcy dukatów.
Polski sejm nie ratyfikował traktatu, zmotywował on jednak szlachtę do uchwalenia dodatkowych podatków na wojnę. Rok później, w 1673 armia Rzeczpospolitej Obojga Narodów pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego pokonała Turków pod Chocimiem, co ostatecznie podważyło ustalenia traktatowe, oraz ponownie w 1676 roku w bitwie pod Żurawnem, co ostatecznie ukróciło próby zhołdowania Rzeczypospolitej przez Imperium Osmańskie. Chwała wojenna, jaką zdobył hetman Sobieski, sprawiła, że został wybrany na króla Polski (19 maja 1674).
Z okazji rocznicy wydarzeń związanych z oblężeniem Kamieńca Podolskiego zapraszamy do naszej zabytkowej kamienicy Niemczówka, w piwnicach której mieści się Muzealna Izba Pana Wołodyjowskiego.
Łukasz Woś
Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny
